“Generatieve AI raakt de samenleving tot in de haarvaten”, aldus de visie van het demissionaire kabinet. Die visie is vandaag als kamerbrief aangeboden door demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering) en demissionair minister Micky Adriaansens (Economische Zaken) aan de Tweede Kamer.

 

Het kabinet noemt AI een zogenaamde sleuteltechnologie, maar pleit ook voor verplichtingen en regels voor zowel bedrijven als overheden, om mensen te beschermen tegen risico’s van AI, waaronder gebrek aan transparantie privacy-risico’s, de gevaren van bias en van het verspreiden van desinformatie.

Volgens het kabinet leidt AI ook tot veranderingen in de wereld van werk. Veel taken zijn kwetsbaar, aldus de bewindspersonen. In de brief worden met name creatieve banen, data-analyse, juridisch werk en kantoorondersteuning genoemd als kwetsbaar voor AI.

Ondersteuning van taken, maar ook verschraling van taken

Aan de andere kant kan generatieve AI ook worden ingezet om administratieve processen te ondersteunen en te versnellen, klantenservices te ondersteunen, computercode te schrijven en industriële processen te automatiseren, aldus Van Huffelen en Adriaansens in de brief. “Dit geeft gebruikers meer ruimte voor inhoudelijke werkzaamheden en draagt op deze manier bij aan een verhoogde algehele kwaliteit van uitgevoerde taken.”

In hun brief wijzen zeggen Van Huffelen en Adriaansens dat generatieve AI “zowel op de korte als lange termijn kan leiden tot werkloosheid.” (…) “Hoewel er nieuwe taken en banen bijkomen en niet alleen maar banen verloren gaan, zullen deze niet altijd direct toegankelijk zijn voor werkenden die door automatisering hun baan verliezen.” Ook wijzen ze op het risico dat GenAI “taken doet verschralen, de autonomie van werkenden inperkt en de menselijkheid van werkrelaties onder druk zet”.

Kennis en kunde ontwikkelen

Gelet op de verwachte exponentiële groei die generatieve AI de komende jaren zal doormaken, is het voor de overheid van groot belang dat medewerkers over de juiste kennis en kunde beschikken (opleiden) en het nauwgezet volgen van relevante ontwikkelingen. Dit betekent dat het kabinet in nauw contact blijft met medeoverheden, uitvoeringsorganisaties, kennisinstituten, commerciële partijen, publieke belangenorganisaties, werkgevers, werknemers en burgers over dit onderwerp.

Daarnaast heeft het kabinet de Sociaal-Economische Raad (SER) gevraagd om de impact van AI op de arbeidsproductiviteit, kwantiteit en kwaliteit van werk in kaart te brengen.

Klantcontactbanen in de gevarenzone?

In hun brief blijven Van Huffelen en Adriaansens weg bij het becijferen van de concrete impact op de werkgelegenheid in bepaalde sectoren. Er zijn vooralsnog ook geen voornemens om die impact diepgaand te onderzoeken.

Kweilin Ellingrud van McKinsey wees in een artikel van september vorig jaar met name op de kwetsbaarheid van banen in klantenservice. Volgens Ellingrud zullen er “tussen nu en 2030 er waarschijnlijk twaalf miljoen beroepsovergangen moeten plaatsvinden, waarvan 80 procent in de vier beroepen klantenservice, voedselservice, productie en kantoorondersteuning.”

Eerder deze week becijferde het Internationaal Monetair Fonds (IMF) als dat ongeveer vier op de tien banen sterk van karakter zal veranderen. In geavanceerde economieën, zoals die van Nederland, is zelfs 60% van de banen vatbaar voor AI. (Overheid.nl, Ziptone)

Featured, Technologie