Een virtuele coach kan in de toekomst positief bijdragen aan de therapie van mensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Zo’n coach kan patiënten motiveren om hun therapie vol te houden en hen helpen traumatische herinneringen op te halen. Promovenda Myrthe Tielman van de TU Delft ontwikkelde de virtuele coach.
De recente promotie van Tielman is onderdeel van het grotere project ‘Virtual eCoaching and Storytelling technology for Post-traumatic stresst disorder treatment’ (VESP), dat een thuisbehandeling voor mensen met PTSS wil ontwikkelen.
De virtuele coach richt zich op twee getraumatiseerde groepen: oorlogsveteranen en volwassen slachtoffers van seksueel misbruik in de kindertijd. De virtuele coach is een karakter op het computerscherm. Patiënten stellen hun eigen virtuele coach deels zelf samen door het kiezen van een uiterlijk en stem. “Soms bepaalt het systeem hoe de coach er uit ziet, bijvoorbeeld om te voorkomen dat de virtuele coach lijkt op de dader van het seksueel misbruik”, verklaart Tielman.
Binnen of buiten?
“Met behulp van gerichte vragen assisteert de virtuele coach bij het zo goed mogelijk terughalen van de gebeurtenissen, de omgeving waarin die plaatsvonden en de gevoelens waarmee dat gepaard ging. Deze vragen spitsen zich toe op de specifieke situatie van de patiënt. Diende de veteraan in Afghanistan of Libanon? En vond de traumatisch gebeurtenis binnen of buiten plaats? Afhankelijk van de gegeven antwoorden maakt het computersysteem automatisch een vervolgstap, bijvoorbeeld het vragen naar het weer of de legerbasis. Bij een slachtoffer van seksueel misbruik kun je je voorstellen dat de vragen eerder over bijvoorbeeld de woonkamer en de dader gaan.”
Compliment
Het systeem laat ook ruimte aan motiverende teksten. “Denk bijvoorbeeld aan een geruststellende boodschap als het wat minder goed gaat met een patiënt of een compliment als de therapie goed verloopt”, aldus Tielman. “Deze teksten zijn gebaseerd op de kennis en ervaring van therapeuten waarmee we samenwerken. Dankzij die input weet het computerprogramma nu bijvoorbeeld ook dat klachten soms eerst erger worden voordat het uiteindelijk beter gaat en kan de virtuele coach daar met het stellen van vragen op in spelen.”
3D-omgeving
Een dagboek waaraan foto’s en beelden kunnen worden toegevoegd en gevoelens kunnen worden genoteerd, ondersteunt de patiënt in de virtual reality-therapie. De patiënt kan met behulp van de virtuele coach de situatie uit de traumatische herinnering beschrijven in het dagboek.
Hierna kan de patiënt deze situatie ook nabouwen in een bijhorende virtuele 3D-omgeving. Denk bijvoorbeeld aan het nabouwen van Camp Holland of de kinderkamer van het slachtoffer. In de eigen vertrouwde omgeving kan de patiënt zich dan virtueel begeven op de plaats van de gebeurtenis, herinneringen ophalen en structureren, wat helpt bij de verwerking. De menselijke therapeut kan het verloop van de therapie op afstand volgen en indien nodig contact opnemen met de patiënt.