Het Franse parlement heeft afgelopen maandag unaniem gestemd voor een verbod op alle vormen van telemarketing zonder voorafgaande toestemming van de consument. De kans is groot dat Frankrijk daarmee van een opt-out naar een volledig opt-in model gaat.

 

Een van de praktische aanleidingen voor het aanscherpen van de regels is het aanpakken van de overmatige telemarketing die gericht is op renovatie- en verduurzamingsprogramma’s van woningen, waarbij regelmatig ook fraude voorkomt. Daarnaast werkt de bestaande bel-me-niet-lijst niet en is telemarketing het belangrijkste instrument van telefonische oplichting.

Het wetsvoorstel rond het totaalverbod is oorspronkelijk midden oktober 2024 ingediend door parlementslid Delphine Batho, die al sinds 2019 werkt aan strengere regels voor telemarketing.

Om het wetsvoorstel te bekrachtigen is goedkeuring door de Franse Senaat nodig. In de Senaat is brede steun voor het voorstel. Daarin is opgenomen dat het “verboden is om rechtstreeks of via een derde partij die namens de consument optreedt, een consument te bellen die niet eerder heeft aangegeven dat hij of zij ermee instemt om op deze manier aan commerciële gesprekken te worden onderworpen”.

Uitzondering voor bestaande klanten

Om die toestemming te krijgen moeten consumenten in de toekomst een fysiek formulier of een e-mail krijgen waarmee ze hun toestemming kenbaar kunnen maken. Na invoering van het totaalverbod kan geen enkel bedrijf contact opnemen voor een commercieel aanbod zonder toestemming vooraf. Er is wel een belangrijke uitzondering: als een klant al klant is bij een bedrijf, mag er wél contact worden opgenomen over nieuwe aanbiedingen en wijzigingen. Bij het nieuwe opt-in model hebben beleidsmakers gekeken naar de modellen uit andere West-Europese landen.

Bloctel

Het huidige systeem in Frankrijk bestaat uit een opt-out registratie. Consumenten die niet willen worden benaderd door telemarketeers, kunnen dat sinds 2016 kenbaar maken bij de overheidsdienst ‘Bloctel’. Sinds de oprichting heeft dit platform meer dan 11 miljoen nummers geregistreerd. Bedrijven moeten de Bloctel-bestanden controleren voordat ze cold calls gaan doen.

Het Bloctel-systeem staat al jaren ter discussie. Zo is telefonische acquisitie de belangrijkste oorzaak van fraude via de telefoon. In het wetsvoorstel van afgelopen maandag is dan ook vastgelegd dat er een uitgebreider programma komt voor het delen van informatie om fraude te bestrijden.

Ondanks bel-me-niet toch vier oproepen per week

Daarnaast ontvangen Fransen, ondanks hun registratie op de Bloctel-lijst, nog steeds gemiddeld 4 ongewenste oproepen per week, of meer dan 200 oproepen per jaar, aldus een onderzoek van consumentenorganisatie UFC Que Choisir uit 2023. De Bloctel-lijst wordt vanwege het gebrek aan effectiviteit dan ook nauwelijks gebruikt door consumenten. Volgens een later onderzoek uit oktober 2024 van dezelfde vereniging bleek dat 97% van de Fransen geïrriteerd is door telefoontjes van telemarketeers.

Opt-out, maar geen telemarketing op zon- en feestdagen

In Frankrijk is de huidige opt-out regeling enkele jaren geleden aangevuld met extra regels, bijvoorbeeld met betrekking tot de tijden waarop bedrijven consumenten mogen bellen. Dat is van op werkdagen tussen 10.00 en 13.00 uur en tussen 14.00 uur en 20.00 uur. Op zaterdagen is dit beperkt tot tussen 10.00 en 13.00 uur. Op zon- en feestdagen zijn telemarketingoproepen niet toegestaan. Ook mag een professional niet meer dan vier keer contact opnemen met een persoon binnen 30 kalenderdagen. En telemarketingbureaus mogen geen 07- en 07-nummers gebruiken.

Tegengeluiden

In de Franse media zijn ook tegengeluiden te horen op de voorgenomen regels. Zo zouden de statistieken met betrekking tot het aantal consumentenklachten een totaalverbod niet rechtvaardigen. Ook zou het verbod niet in overeenstemming zijn met de Europese wetgeving.

In Nederland zijn de regels voor telemarketing (ongevraagde telefonische verkoop) vastgelegd in de Telecommunicatiewet. Sinds 1 juli 2021 mogen bedrijven consumenten alleen telefonisch benaderen als de consument vooraf expliciete toestemming heeft gegeven (opt-in) of als ze de consument klant is of in de afgelopen drie jaar klant is geweest van het bedrijf. Daarnaast geldt het recht van verzet.

In België geldt dat telefoonabonnees zich sinds 2014 kunnen inschrijven bij de DNCM-lijst. Bedrijven zijn verplicht deze lijst te raadplegen voordat ze aan telemarketing gaan doen. Daarnaast geldt ook in België het recht van verzet tijdens een telemarketingtelefoontje. (Ziptone/redactie)