“Ik heb toch niets te verbergen. En heb je wel eens nagedacht over al die surveillance camera’s die overal in de straten hangen. Ze weten toch al alles van je. Niemand neemt privacy serieus en we gebruiken allemaal dezelfde spullen. Je gebruikt toch ook Apple en Google en Microsoft? Er is geen echt alternatief. Alles staat al online en in databases.”

“Alleen in je slaapkamer heb je nog een beetje privacy. Bovendien, de Googles van deze wereld letten echt wel op wat ze doen; Europa is een belangrijke markt voor ze. En ik bepaal zelf wel wat ik deel met wie. Wie écht privacy wil, moet geen internet gebruiken. Privacy is iets uit het verleden. Das war einmal.”

Ja, grappig. Toch is privacy recent weer een tikje relevanter geworden. Privacy gaat om controle over persoonlijke informatie die je wel of niet wil delen. In klantcontact was het een hot item toen de AVG werd ingevoerd, maar inmiddels liggen we er niet meer wakker van. Privacy is een individueel en persoonlijk recht. Dat is zo’n beetje de gangbare opvatting. Althans, vandaag, en in dit land.

Niet hier en nu

Helaas gaan beslissingen over privacy niet alleen over vandaag en niet alleen over ons eigen land. Niet alleen krijg je wat je inlevert aan privacy nooit meer terug, privacy wordt pas belangrijk als je geconfronteerd wordt met het verlies ervan. ‘Ik heb niets te verbergen’ is irrelevant wanneer een ander bepaalt of jij iets te verbergen hebt.

Bovendien kunnen met het verstrijken van de tijd omstandigheden veranderen. Zo kunnen wetten en regels gewijzigd worden, ook buiten je gezichtsveld. Bestaande privacy-rechten kunnen beperkt worden; het werkingsgebied van data-verzamelende systemen kan worden vergroot. En wat je vandaag als ‘neutrale informatie’ beschouwt, kan morgen door een ander heel anders worden geïnterpreteerd. Denk alleen al aan deze bizarre woordenlijst in combinatie met je geplande trip naar New York.

Een ander element in onze digitale samenleving is dat velen van ons inmiddels het overzicht kwijt zijn. Het inleveren van een deel van onze privacy begint vaak met ‘gemak’, dat geleidelijk verandert naar ‘vertrouwen’ (het zal wel goed gaan of zijn). Het is niet alleen onderdeel van de privacy paradox (mensen zeggen privacy belangrijk te vinden, maar handelen er niet naar), het is ook een risico.

De optelsom van het bovenstaande is aan de orde als je nu de VS in wil. Als je social media uitdingen van de afgelopen tijd op je telefoon staan, en die als negatief worden beoordeeld door de Amerikaanse douane, dan kan je er rekening mee houden dat je wordt vastgezet.

Personenverkeer, dataverkeer

De douane is niet de enige plek waar de sfeer is omgeslagen, reden waarom Europese landen het reisadvies hebben aangepast. Zowel de vraag- als de aanbodzijde van IT maakt zich zorgen over de digitale kant. Er gaan steeds meer stemmen op om een plan B te bedenken. Paniekzaaierij? Valt wel mee? Kan uiteindelijk de uitkomst zijn, maar wat ga je doen als je er toch naast blijkt zit? Spoiler alert: het aanzetten van het dieselaggregaat gaat je niet helpen als je software je in de steek laat.

(Ziptone/Erik Bouwer)